Üniversitede mesleki alan derslerinde ağırlıklı olarak teorik ve teknik bilgiler sunulmakta, iş hayatı ve kariyer ile ilgili konular ise biraz geri planda kalabilmektedir. Çevredeki meslektaş tanıdıklardan, yapılan stajlardan ve kariyer günleri gibi etkinliklerdeki seminerlerden iş hayatı ile ilgili öğrenilecek herşey bir üniversite öğrencisi için aslında altın değerindeki öğütlerdir.
Bilişim sektöründe çalışmayı düşünen öğrenciler açısından meslekteki farklı alanların bilincinde olmak, kendini bu alanların yeterliliklerine göre yönlendirmek açısından oldukça önemlidir. İş hayatı ve kariyer ile ilgili yukarıda saydığım şansları çok iyi değerlendiremeyen veya bu olanaklara çok verimli ulaşma şansı olmayan öğrenciler ise mesleki alanların çeşitliliğinden çok fazla haberdar olamıyorlar. Yine farklı meslek dallarından haberdar olup işin niteliğini pek bilmeyenler olabiliyor.
Biraz ilginç gelebilir ama bugüne kadar azımsanmayacak kadar öğrenci ve yeni mezundan “programcılıktan başka ne iş yapabilirim ki abi, mecbur kod yazacağız” sözünü duymuşumdur. Bu düşüncede olan arkadaşlar iş hayatına atılmadan önce “yazılım sektöründe çalışmak istiyorsam illa ki Java, C# vb. dillerde kod yazan bir programcı olmalıyım” gibi bir noktaya gelebiliyorlar. Bu yazıdaki temel amacım zaten bu noktaya gelmiş, ancak mesleki olarak diğer branşların çok farkında olmayan arkadaşlara biraz yol gösterebilmek.
Yazılım sektörü elbette programcılıktan ibaret değil. Bir yazılımın yaşam döngüsünü incelediğimizde yazılımın sadece geliştirme sürecinden meydana gelmediğini, planlanma, analiz, mimari tasarım, arayüzlerin oluşturulması, test ve bütün bu işlerin yönetimi gibi birçok önemli süreçten geçtiğini görebiliriz. Peki bu süreçler kim tarafından yürütülüyor? Sonuçta her işi programcının yani kod yazan kişi veya kişilerin yapması mümkün değil.
Analist, veritabanı yöneticisi, arayüz geliştiricisi, kullanıcı deneyim(UX) uzmanı, yazılım mimarı, test mühendisi, proje yöneticisi, ürün yöneticisi… zorlarsak biraz daha meslek dalı bulmak mümkün. Yani yazılım üreten bir ekipte olmak, bir şirkette çalışmak için illa ki yazılımı geliştiren yani kod yazan kişi olmak zorunda değilsiniz. (Dipnot olarak; burada adı geçen bazı pozisyonlar için elbette bir süre kod yazmak, geliştirme işlerinin içinde olmak gerekebiliyor)
Yazılım sektöründe çalışmak için kodlamayı iyi öğrenmem lazım diye kendini zorlayan, aylardır sabahlara kadar birşeyler yapmaya çalışan, üniversite dışında özel yazılım eğitimi alan, ancak başaramayan veya başarmakta zorlanan arkadaşım. Sana sesleniyorum!
Belki algoritman iyi değildir, belki süslü parantezlerin içinde, try-catch-finally bloklarının arasında yaşamak sana göre değildir. 4-5 satırlık kod içerisindeki problemi bulamayıp sorunu çözmek için saatlerce bilgisayar başında ekrana kilitlenmekten nefret ediyorsun belki de…
Peki kendine şu soruyu hiç sordun mu: “Acaba ben doğru işi mi yapıyorum?”
Kimbilir insanları dinlemek, ihtiyaçları analiz etmek, sorunlarını anlamak, yazılım teknolojilerinin sorunlara nasıl çözüm üreteceğini iyi bilmek… Bunlar senin gerçek uzmanlık alanın olabilir, belki de sen analist olmalısın!
Belki yazılımın hatalarını bulmak için senaryolar geliştiren, uygulamanın tüm detaylarını test eden, güvenlik açıklarını araştıran, bulduğun bir bug için programcıdan bin ah işiten kişi sensin, kaderinde test mühendisi olmak yatıyordur kim bilebilir?
Özetle öğrenci olan, yeni mezun olan, küçük bir firmada çalışıp bahsettiğim meslek dallarıyla henüz tanışamayan arkadaşlar eğer yaptıkları işten memnun değilseler bu konu üzerinde biraz düşünmelerinin faydalı olacağını düşünüyorum. Yanlış bir işle uğraşmak mutluluğunuzu, çalışma arzunuzu, verimizi hatta ilerideki kariyerinizi(belki alacağınız maaşı bile) doğrudan etkileyecektir, bunu unutmayın.
Eğer yanlış işle uğraştığınızı düşünüyorsanız bence kişisel yeteneklerinizi, ilgi alanlarınızı hesaba katarak farklı bir alana yönelmek isteyip istemediğinizi sorgulayın. Eğer burada bahsettiğim farklı branşlarda çalışabileceğinizi, başarılı olabileceğinizi düşünüyorsanız yakın çevrenizde bilişim sektöründe çalışan tanıdıklarınızla bu konuları konuşmayı deneyiniz. Eminim ki onlar size hem doğru yolda olup olmadığınız konusunda fikir verecektir, hem de farklı meslek branşları konusunda size bu yazıdaki bilgilerden çok daha fazlasını sunup yardımcı olacaktır.
Çok doğru. Daha sonra zaman geçtikçe bu mutsuz çalışan, yetkin olmayan çalışana dönüşüyor. Bazen 7-8 yıl sektörde olan ama yanlış ve sevmediği işi yapan biriyle karşılaşabiliyoruz. Bu kişiler aynı zaman da işini severek yapan kişilerin de moral ve çalışma performanslarını bozuyorlar. Çalıştıkları kuruma yük oluyorlar, piyasanın homojenliğini ve kalitesini bozuyorlar. Konuyu bilmeyen insanlar tarafından yanlış genellemeler yapılmasına sebep oluyorlar. Mesela; “Yazılım yazanlar asosyal ve sorunludur.”, “Testçiler çok akıllı insanlar değillerdir, gelişimi yavaşlatırlar”, “analistlere gerek yoktur zaten yanlış analiz ediyorlar”, “kod yazamıyorsan seni müdür yapalım :P” gibi yanlış ön yargılar hep bu sebepten oluşmaktadır.
Doğru şeyler söylemişsin Oğuz hocam, benim de karşılaştığım durumlar. Aslında buna benzer örnekler ve detaylar bende yazmak istedim ama sonra baktım ki uzadıkça uzayacak yazı bu şekliyle bıraktım.
Yazmak isteyip yazamadıklarımın böyle yorumlar aracılığıyla gelmesi ayrı güzel
Türkiye’deki iş ilanlarınızdan haberiniz var mı?
Türkiye’de yazılımcı projenin herşeyindir.
Bu yazıda pembe düşünceler Türkiye’de sökmez!
Haberim var tabii ki, 8 yıldan uzun süredir bu sektördeyim. Küçük ölçekli şirketlerin %90’ında bu dediğiniz oluyor, orta ölçekli şirketlerin de bazılarında(belki %50’inde) olabiliyor. Yazının neresi pembe düşüncelerle doluymuş onu anlamadım, ben tek renkte düşünen arkadaşları farklı renklerden haberdar etmek istedim. Bu renklerin içinde kırmızı, mavi, yeşil, pembe.. baya bir renk var aslında.
Son olarak şu an çalıştığım şirkette bulunduğum ekipten örnek vereyim; özel bir bankaya uygulamalar geliştiren 14 kişilik bir ekibiz, 1 proje yöneticisi, 3 analist, 2 test mühendisi ve 7 yazılımcı var. Yani ekibin yarısı yazılımcı(kod yazan kişi) değil. Sadece küçük ölçekli 10-15 kişilik şirketlere bakmayın lütfen, bankacılık, telekomünikasyon, sigortacılık, lojistik vb. sektörlerinde çalışan firmaları da gözden geçirin, ne demek istediğimi çok iyi anlayacaksınız.
Hala birçok firma iş ilanlarında genellikle analiz yapabilecek, ileri seviyede programlama bilen, kendi testlerini kendi yapan….. uçan, kaçan… eleman arıyor. Dolayısıyla yeni mezunlar da kendilerini kod yazmak zorunda hissediyor. İşi kitabına göre yapan çok fazla seçenek yok malesef.
İş ilanlarındaki tüm detaylara takılmamak lazım, firmalar başvuranları eleyebilmek, beklentileri attırmak için aklına geleni yazabiliyor. Diğer taraftan yapısında analist, tester vb. çalışanları bulunduran firmalar için yazılımcılar maalesef joker eleman olabiliyor. Şöyle ki, 4 kişilik bir analist ekibinin olması gereken yerde 2 analist olabliyor ve analistler işlere yetişemeyince tecrübeli yazılımcılardan bu konularda yardım alabiliyorlar. Analist ve test mühendislerine yeterli sayıda yer verilmemesinin iki temel sebebi var bence; 1. Şirketlerin bu süreçlere çok önem vermemesi ve nasıl olsa yazılımcılardan faydalanarak işi kotarırız düşüncesi, 2. İstedikleri uzmanlıkta analist veya test mühendisini bulamaması, bulduklarının çok yüksek maaşlar istemesi(önceki şirketimde bu sorundan çok muzdarip olduk örneğin)
Şu bir gerçek; sektörde analist ve test mühendisi gibi alanlar hakettiği ilginin daha azını görüyor ve bazı şirketlerde bu alanlarda daha az istihdam yapılıyor.
Merhaba,
Gerçekten güzel anlatmışsınız. Ben de özel bir şirkette yazılım destek alanındayım. 4 yıldır bu işi yapıyorum. Artık destek dışında başka neler yapabilirim diye araştırırken bu yazınızı buldum. Tester ya da analist olmayı düşündüm. Fakat bu işler de benim için ne kadar doğru olur bilemiyorum. Bu ikisi dışında da başka hangi alanlar var bilemiyorum. C# Kod yazmak istemiyorum. Fakat destek te de olmak istemiyorum artık. Yazılım sektöründeki alanları biraz daha genişleterek örnel verebilir misiniz? DB tarafında birşeyler yapmak bana daha uygun gibi geliyor.(Örneğin eski iş yerimde ; Fastreport ile yazıcı dokümanları oluşturmak hoşuma gidiyordu. Hem arka plan hem de ön yüzde geliştirme yapmış oluyordum.Buna benzer bir alan arıyorum sanırım.)
Merhaba. Çok yönlendirme yapabilir miyim bilmiyorum. Eski işyerinizdeki örnek biraz spesifik bir alan aslında, o tarz bir iş bulmak da zor, bulsanız dahi ileride iş değiştirmek istediğinizde zorluk yaşayabilirsiniz(aynı ürünü kullanan veya benzer bir işi yapan kaç şirket vardır, bu biraz muamma) Eğer 4 yıldır yazılım desteğini verdiğiniz ürünlerde yeterli detaya hakim olduysanız ve bu ürünler/projeler sektörde sık kullanılan/yapılan işlerse işin analiz veya test kısmına geçmeniz daha kolay olabilir. Örneğin finans sektöründeyseniz bankalarda ciddi analist/tester ihtiyacı olabiliyor. Telekom sektörü de keza bu şekilde.